Tirkiş Cumageldi

Tirkiş Cumageldi, Sovyet döneminde doğan ve Türkmen Türkleri hakkında yapıtlar veren, çok yönlü bir sanatçıdır. Türkiye’de daha çok Kara Yıldırım romanıyla bilinen yazar, aynı zamanda oyun yazarı ve gazetecidir. Türkmenistan Türk yazınının temel taşlarındandır.

Tirkiş Cumageldi 25 Ekim 1938 Salı günü, Türkmenistan’ın Marı ilinde doğdu. 1952 yılında, obasındaki (köyündeki) yedi yıllık temel eğitimini tamamladı. Orta öğretimini Marı kentinde bitirdi ve 1956 yılında Maksim Gorki adındaki Türkmen Devlet Üniversitesinin Türkmen Dili ve Edebiyatı Fakültesini okumaya hak kazandı.

Genç Yazar

Cumageldi, üniversite yaşamında yazmaya başladı. Birinci sınıfta, Cumhuriyet Edebiyat dergisine ilk öyküsünü gönderdi ve yapıtı yayımlandı. O günden beri Tirkiş Cumageldi’nin öyküleri, Türkmenistan yazın alanlarında sürekli yayımlanmaktadır.

1961 yılında, yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra, televizyonda edebi ve dramatik yayıncı kadrosunda dört yıl yönetmen olarak çalıştı. Bu yıllar, yazarın en verimli geçen yılları oldu. Daha otuz yaşını aşmamış genç yazar için başarılar ardı ardına geldi. Öykü betikleri basıldı ve Moskova’da Rusçaya çevrilerek yayımlandı.

Şiri, Öykü, Roman ve Tiyatro

Gelin Ece adlı öyküsü tiyatroya uyarlandı ve izleyicilerce beğeniyle karşılandı.

Tirkiş Cumageldi, 1965 yılında TMT Kurumundan ayrıldı ve Türkmenfilm kurumuna geçti. Türkmenistan’ın devlet sinema kuruşunda senaryo ve kurgu kurulunun üyesi oldu.

Yazar, 1978 yılında tamamladığı Dünya Her Şeyi Hatırlıyor adlı romanı ile Türkmenistan’ın en önemli kültür sanat ödülü olan, Mahtumkulu Ödülünü kazandı.

Dünyadaki Türk yazınına çok değerli katkıları olan Türkmen Türkü yazarın onlarca öyküsü, şiiri yayımlandı.

Yapıtları Türkiye Türkçesiyle, Özbek Türkçesi ve Kazak Türkçesiyle yayımlandı ve on ayrı dile çevrildi.

 

Yapıtları

• Çaknışık – 1964
• Gelin Ece – 1968
• Ömür davası – 1971
• Başaşağı – 1972
• Bağrımızın Badaşağı – 1977
• Canserek – 1979
• Daşrabat – 1982
• Mihenk Taşı – 1985
• Kara Yıldırım – 1989
• Yanan gelinler – 1991
• Merv’den Mekke’ye Çenli – 1994
• Korku Belası – 201
• Milli Oyun – 2011