Leila Norouzi ve İran’ın Türk Aydınları

İran’da yaşayan genç kuşak aydınlardan Leyla Norouzi, bulunduğu coğrafyadaki yazıcılar hakkında, bilgilendirici bir yazı dizisi kaleme aldı.

Türk dilinin baylığını bilmenin, ondan en iyi oranda yararlanmanın yolunun, Türk topluluklarının birbirinin söyleyiş ve yazış biçimlerini tanımalarından geçtiğini düşünüyoruz.

Türkiye Türkçesiyle benzerliklerin ve ayrılıkların incelenmesine olanak sağlamak üzere Türk Yazarları ulamında, Leyla Norouzi’nin bu kısa tanıtım yazılarını olduğu gibi, Azerbaycan Türkçesindeki yazım biçimiyle yayınlıyoruz.

Türk Dilinin Yasaklı Dönemleri

Leyla Norouzi, girişte, Azerbaycan Türkçesinin ahengli sözleriyle şöyle anlatıyor, bu yazının temellerini:

“İran Azərbaycanının ədəbiyyatı, xüsusilə hekayə ədəbiyyatı, son illərdə xeyli inkişaf edib və güclənib. Görünür ki, yazıçılar öz doğma dillərindən, ata-babadan qalan sözlərdən istifadə eləyib, onları yeni şəkildə yaratmağa səy eləyirlər. Müstəqil janr olaraq hekayə ədəbiyyatının başlanğıc tarixi dəqiq bəlli deyil. Ancaq araşdırma məqalələrdə onun müstəqil şəkildə 1920 hududunda yarandığını görmək olar. Pəhləvi zamanından İran inqilabina qədər türk dili qadağan olunduğu üçün türki yazıların nəşri yasaq imış. Ancaq bəzən bəzi yazıçılar qaçaq şəklində əsərlərini çap eləyirmişlər. O cümlədən, Səməd Behrəngi, Qulamhüseyn Saidi, Əli Təbrizi və digərləri…

Yeniden Türk Dili

“İnqilabdan sonra milli və mədəni azadlıqların yaranması yenidən müxtəlif millətlərin əsərlərini öz ana dilində yazıb və kitablarda, mətbuatda nəşr eləmələrinə səbəb oldu.

Bu yazıda İran Azərbaycanının on məşhur hekayə yazarlarını seçib müəriffisinə çalışmışam. Burda həm fars, həm də türk dilində yazanlar qeyd olunub.

Bir araşdırmada görünür ki, bu hekayə yazarlarının çoxu şeirdə yazırmışlar və bunlar bir-birindən ayrı deyilmiş.

Odur ki, bu yazıçıların şeir kitablarının ünvanı da qeyd olunmalıdı.

Həmçinin gənc nəsildən də bir neçə güclü yazıçının adı çəkilir ki, əsərləri çap olub və yaxşı nəzərlər qazanıblar.”

İran Türk Sineması

Yazar ve yönetmen Leyla Norouzi, Türklerin yoğun olarak yaşadığı Erdebil kenti doğumlu.

Kısa öyküleri ve şiirleriyle adından söz ettiren sanatçı şimdilerde Ankara’da yaşıyor. “Kiyusk” adlı bir öykü betiği ve “Seni Seviremden Bir Pantomima” ile “Saat Senin Gözlerinin Vaktındaydı” adlarını taşıyan iki şiir betiği bulunan sanatçı aynı zamanda sinemayla da ilgili.

İran, Azerbaycan ve Türkiye’de sinema yazarı olarak pek çok yazısı yayınlanan Leyla Norouzi, Azerbaycan Uluslararası Animasyon Festivali ve Erdebil Barf Öykü Festivali jürisinde yer alıyor.